
Soorten organisatiestructuren
Leestijd: ongeveer 10 min
Soorten organisatiestructuren
Op een bepaald moment heb je vast de organisatiestructuur van jouw bedrijf te zien gekregen. En we kunnen wel raden hoe die eruitzag.
Een typisch organigram ziet eruit als een pyramide, met de raad van bestuur aan de bovenkant en lijnen die via het middenmanagement naar de medewerkers op de lagere niveaus lopen.
Maar niet elk bedrijf functioneert het best met een hiërarchische organisatiestructuur. Er bestaan vele verschillende soorten organigrammen omdat er net zo veel organisatiestructuren bestaan.
Hieronder bespreken we de zeven meest voorkomende soorten organisatiestructuren en de redenen waarom je deze zou kunnen overwegen
1. Hiërarchische organisatiestructuur

Het piramidevormige organigram waar we eerder naar verwezen, staat bekend als een hiërarchisch organigram. Het is een veelgebruikt type diagram om verschillende soorten organisatiestructuren mee in kaart te brengen. De hiërarchie loopt van boven (bijv. de CEO of manager) naar beneden (bijv. werknemers op instap- of laagste niveau) en elke medewerker heeft een leidinggevende.
Voordelen
-
Duidelijk overzicht van gezags- en verantwoordelijkheidsniveaus
-
Laat zien wie aan wie rapporteert of wie over bepaalde projecten gaat
-
Motiveert medewerkers met duidelijke loopbaantrajecten en promotiekansen weer
-
Elke medewerker krijgt een specialisme toegewezen
-
Creëert een band tussen medewerkers op dezelfde afdeling
Nadelen
-
Kan innovatie vertragen of belangrijke veranderingen tegengaan vanwege grotere bureaucratie
-
Kan ervoor zorgen dat medewerkers meer in het belang van de afdeling en minder in het belang van de organisatie als geheel handelen.
-
Kan medewerkers op een lager niveau het gevoel geven dat ze geen zeggenschap hebben en hun ideeën voor het bedrijf niet kwijtkunnen.
2. Functionele organisatiestructuur

Net als bij een hiërarchische organisatiestructuur begint een functionele organisatiestructuur met de hoogste posities en werkt zich dan een weg naar beneden. Echter, worden echter hoofdzakelijk georganiseerd volgens hun vaardigheden en de functie die ze op basis van die vaardigheden in het bedrijf uitvoeren. Elke aparte afdeling wordt onafhankelijk beheerd.
Voordelen
-
Stelt medewerkers in staat om zich op hun rol te richten
-
Stimuleert specialisaties
-
Helpt teams en afdelingen om zelf over hun activiteiten te beslissen
-
Is gemakkelijk schaalbaar voor bedrijven van elk formaat
Nadelen
-
Kan silo's binnen een organisatie creëren
-
Belemmert de communicatie tussen afdelingen
-
Bemoeilijkt het zicht op processen en strategieën voor verschillende markten of producten in een bedrijf
3. Horizontale of platte organisatiestructuur

Een horizontale of platte organisatiestructuur is geschikt voor bedrijven met weinig tussenliggende managementlagen tussen werknemers en management. Veel beginnende bedrijven gebruiken een horizontale organisatiestructuur voor ze groot genoeg worden om verschillende afdelingen toe te voegen, maar sommige organisaties blijven een platte structuur gebruiken omdat het minder toezicht van boven en een grotere betrokkenheid van medewerkers bevordert.
Voordelen
-
Geeft medewerkers meer verantwoordelijkheid
-
Cultiveert meer open communicatie
-
Verbetert de coördinatie en implementatiesnelheid van nieuwe ideeën
Nadelen
-
Kan voor verwarring zorgen omdat medewerkers geen duidelijke leidinggevende boven zich hebben waaraan ze moeten rapporteren
-
Kan medewerkers produceren met meer algemene vaardigheden en kennis
-
Kan moeilijk te handhaven zijn wanneer het bedrijf te groot wordt
4. Divisionele organisatiestructuur
In divisionele organisatiestructuren hebben de divisies van het bedrijf controle over hun eigen middelen, en werken zij in feite als onafhankelijke onderdelen binnen de grotere organisatie. Elke divisie kan bijvoorbeeld een eigen marketing-, verkoop- en IT-team hebben. Deze structuur werkt goed voor grote bedrijven omdat de verschillende divisies zo in staat zijn om zelf beslissingen te nemen zonder daarbij aan de directie van het hele bedrijf te hoeven rapporteren.
Afhankelijk van de focus van jou organisatie moet je met enkele zaken rekening houden.
Op markt gebaseerde divisiestructuur
Divisies die op basis van hun markt, sector of klanttype worden onderscheiden. Een groot consumptiegoederenbedrijf zoals Target of Walmart kan de duurzame goederen (kleding, elektronica, meubels, enz.) van zijn voedings- of logistieke divisies scheiden.

Op product gebaseerde divisiestructuur
Divisies worden in dit geval per productlijn onderscheiden. Een techbedrijf heeft bijvoorbeeld een divisie die zich toelegt op het cloudaanbod, terwijl de andere divisies zich met de rest van het aanbod bezighouden, zoals Adobe en zijn creatieve toepassingen Illustrator, Photoshop, InDesign, enz.

Geografische divisiestructuur
Divisies worden per regio, gebied of district onderverdeeld, wat de lokalisatie en logistiek ten goede komt. Bedrijven kunnen satellietkantoren vestigen in een land of regio om dichter bij hun klanten te kunnen blijven.


Voordelen
-
Helpt grote bedrijven flexibel te blijven
-
Maakt het mogelijk om sneller op wijzigingen in de branche of klantbehoeften te reageren
-
Bevordert onafhankelijkheid, autonomie en een aangepaste aanpak
Nadelen
-
Kan eenvoudig tot dubbele bedrijfsmiddelen leiden
-
Kan de communicatie tussen het hoofdkantoor en divisies bemoeilijken of verstoren
-
Kan tot concurrentie met het eigen bedrijf leiden
5. Matrix-organisatiestructuur

A horizontal or flat organizational structure fits companies with few levels between upper management and staff-level employees. Many start-up businesses use a horizontal org structure before they grow large enough to build out different departments, but some organizations maintain this structure since it encourages less supervision and more involvement from all employees.
Pros
-
Gives employees more responsibility
-
Fosters more open communication
-
Improves coordination and speed of implementing new ideas
Cons
-
Can create confusion since employees do not have a clear supervisor to report to
-
Can produce employees with more generalized skills and knowledge
-
Can be difficult to maintain once the company grows beyond start-up status

4. Divisional org structure
In divisional organizational structures, a company’s divisions have control over their own resources, essentially operating like their own company within the larger organization. Each division can have its own marketing team, sales team, IT team, etc. This structure works well for large companies as it empowers the various divisions to make decisions without everyone having to report to just a few executives.
Depending on your organization’s focus, there are a few variations to consider.
Market-based divisional org structure
Divisions are separated by market, industry, or customer type. A large consumer goods company, like Target or Walmart, might separate its durable goods (clothing, electronics, furniture, etc.) from its food or logistics divisions.

Product-based divisional org structure
Divisions are separated by product line. For example, a tech company might have a division dedicated to its cloud offerings, while the rest of the divisions focus on the different software offerings—e.g., Adobe and its creative suite of Illustrator, Photoshop, InDesign, etc.

Geographic divisional org structure
Divisions are separated by region, territories, or districts, offering more effective localization and logistics. Companies might establish satellite offices across the country or the globe in order to stay close to their customers.

Pros
-
Helps large companies stay flexible
-
Allows for a quicker response to industry changes or customer needs
-
Promotes independence, autonomy, and a customized approach
Cons
-
Can easily lead to duplicate resources
-
Can mean muddled or insufficient communication between the headquarters and its divisions
-
Can result in a company competing with itself
5. Matrix org structure
Een organigram van een matrixorganisatie ziet eruit als een raster en geeft crossfunctionele teams weer die voor speciale projecten zijn opgezet. Een technicus hoort bijvoorbeeld normaalgesproken bij de afdeling techniek (onder leiding van een technisch directeur) maar kan tijdelijk aan een ander project werken (geleid door een projectmanager). Het matrixorganigram houdt rekening met beide rollen en rapportagerelaties.
Voordelen
-
Stelt supervisors in staat om eenvoudig de juiste personen voor hun project te kiezen.
-
Geeft een dynamischer beeld van de organisatie
-
Moedigt medewerkers aan om hun vaardigheden behalve in hun oorspronkelijke rol ook op andere gebieden toe te passen.
Nadelen
-
Kan tot een conflict tussen afdelingshoofden en projectmanagers leiden
-
Kan vaker van samenstelling veranderen dan andere soorten organigrammen
6. Op teams gebaseerde organisatiestructuur

Het hoeft geen verrassing te zijn dat een op teams gebaseerde organisatiestructuur medewerkers groepeert op basis van (ja, wat anders?) teams––denk hierbij aan scrums of tijgerteams. De organisatiestructuur van een team is per definitie bedoeld om de traditionele hiërarchie te verstoren, en richt zich daarbij op het oplossen van problemen, een goede samenwerking en het geven van meer controle aan werknemers.
Voordelen
- Verhoogt de productiviteit, prestaties en transparantie door silo's af te breken
- Bevordert een groeimindset
- Verandert traditionele loopbaanmodellen door mensen ook zijwaarts te verplaatsen
- Waardeert ervaring in plaats van anciënniteit
- Er is weinig beheer voor nodig
- Past goed bij flexibele bedrijven die veel met scrums of tijgerteams werken
Nadelen
- Druist in tegen de natuurlijke neiging van veel bedrijven om een puur hiërarchische structuur na te streven
- Kan promotiekansen voor medewerkers minder duidelijk in kaart brengen
7. Netwerkorganisatiestructuur

Tegenwoordig hebben maar een paar bedrijven al hun diensten onder één dak. Maar het kan nogal verwarrend zijn om een bedrijf draaiende te houden met al deze verschillende leveranciers, onderaannemers, freelancers, externe locaties en satellietkantoren. Een netwerkorganisatiestructuur waarin al deze middelen in kaart worden gebracht, komt in dat geval goed van pas. Het kan ook gebruikt worden om een interne structuur te beschrijven die meer gericht is op open communicatie en interne verhoudingen dan op de hiërarchie binnen het bedrijf.
Voordelen
- Visualiseert het complexe netwerk van lokale en externe verhoudingen binnen een bedrijf
- Stelt bedrijven in staat om flexibeler en wendbaarder te zijn
- Geeft medewerkers meer mogelijkheden om samen te werken, initiatieven te nemen en beslissingen te maken.
- Geeft medewerkers en belanghebbenden een beter overzicht van workflows en bedrijfsprocessen
Nadelen
- Kan snel te ingewikkeld worden, vooral als er sprake is van veel externe processen
- Kan het medewerkers moeilijker maken om te zien wie de uiteindelijke beslissingsbevoegdheid heeft
Denk goed na over wat jouw organisatie nodig heeft, met inbegrip van de bedrijfscultuur die je wilt ontwikkelen, en kies vervolgens uit een van de verschillende soorten organisatiestructuren.

Zodra je de juiste organigram structuur hebt gekozen, leer de stappen van het reorganisatie proces.
Lees verderNu populair
Over Lucidchart
Lucidchart is de intelligente diagramtoepassing waarmee teams complexe dingen helder kunnen maken, hun inzichten kunnen afstemmen en sneller aan de toekomst kunnen bouwen. Met deze intuïtieve, cloudgebaseerde oplossing kan iedereen visueel werken en in realtime samenwerken bij het bouwen van stroomdiagrammen, mockups, UML-diagrammen en meer.
Lucidchart is het meest populaire online alternatief voor Visio en wordt in meer dan 180 landen gebruikt door miljoenen gebruikers, van verkoopmanagers die doelorganisaties in kaart brengen tot IT-managers die hun netwerkinfrastructuur visueel willen presenteren.