Soorten organisatiestructuren

Op een bepaald moment heb je vast de organisatiestructuur van jouw bedrijf te zien gekregen. En we kunnen wel raden hoe die eruitzag.
Een typisch organigram ziet eruit als een pyramide, met de raad van bestuur aan de bovenkant en lijnen die via het middenmanagement naar de medewerkers op de lagere niveaus lopen. 

Maar niet elk bedrijf functioneert het best met een hiërarchische organisatiestructuur. Er bestaan vele verschillende soorten organigrammen omdat er net zo veel organisatiestructuren bestaan. 

Hieronder bespreken we de zeven meest voorkomende soorten organisatiestructuren en de redenen waarom je deze zou kunnen overwegen

1. Hiërarchische organisatiestructuur

Het piramidevormige organigram waar we eerder naar verwezen, staat bekend als een hiërarchisch organigram. Het is een veelgebruikt type diagram om verschillende soorten organisatiestructuren mee in kaart te brengen. De hiërarchie loopt van boven (bijv. de CEO of manager) naar beneden (bijv. werknemers op instap- of laagste niveau) en elke medewerker heeft een leidinggevende.

Voordelen    

• Duidelijk overzicht van gezags- en verantwoordelijkheidsniveaus

• Laat zien wie aan wie rapporteert of wie over bepaalde projecten gaat

• Motiveert medewerkers met duidelijke loopbaantrajecten en promotiekansen weer    

• Elke medewerker krijgt een specialisme toegewezen    

• Creëert een band tussen medewerkers op dezelfde afdeling

Nadelen

• Kan innovatie vertragen of belangrijke veranderingen tegengaan vanwege grotere bureaucratie

• Kan ervoor zorgen dat medewerkers meer in het belang van de afdeling en minder in het belang van de organisatie als geheel handelen.

• Kan medewerkers op een lager niveau het gevoel geven dat ze geen zeggenschap hebben en hun ideeën voor het bedrijf niet kwijtkunnen.

2. Functionele organisatiestructuur

A horizontal or flat organizational structure fits companies with few levels between upper management and staff-level employees. Many start-up businesses use a horizontal org structure before they grow large enough to build out different departments, but some organizations maintain this structure since it encourages less supervision and more involvement from all employees.

Pros    

• Gives employees more responsibility

• Fosters more open communication    

• Improves coordination and speed of implementing new ideas    

Cons

• Can create confusion since employees do not have a clear supervisor to report to

• Can produce employees with more generalized skills and knowledge

• Can be difficult to maintain once the company grows beyond start-up status

4. Divisional org structure

In divisional organizational structures, a company’s divisions have control over their own resources, essentially operating like their own company within the larger organization. Each division can have its own marketing team, sales team, IT team, etc. This structure works well for large companies as it empowers the various divisions to make decisions without everyone having to report to just a few executives. 

Depending on your organization’s focus, there are a few variations to consider.

Market-based divisional org structure

Divisions are separated by market, industry, or customer type. A large consumer goods company, like Target or Walmart, might separate its durable goods (clothing, electronics, furniture, etc.) from its food or logistics divisions. 

Product-based divisional org structure

Divisions are separated by product line. For example, a tech company might have a division dedicated to its cloud offerings, while the rest of the divisions focus on the different software offerings—e.g., Adobe and its creative suite of Illustrator, Photoshop, InDesign, etc.

Geographic divisional org structure

Divisions are separated by region, territories, or districts, offering more effective localization and logistics. Companies might establish satellite offices across the country or the globe in order to stay close to their customers.

Pros

• Helps large companies stay flexible 

• Allows for a quicker response to industry changes or customer needs

• Promotes independence, autonomy, and a customized approach

Cons

• Can easily lead to duplicate resources

• Can mean muddled or insufficient communication between the headquarters and its divisions

• Can result in a company competing with itself

5. Matrix org structure

Een organigram van een matrixorganisatie ziet eruit als een raster en geeft crossfunctionele teams weer die voor speciale projecten zijn opgezet. Een technicus hoort bijvoorbeeld normaalgesproken bij de afdeling techniek (onder leiding van een technisch directeur) maar kan tijdelijk aan een ander project werken (geleid door een projectmanager). Het matrixorganigram houdt rekening met beide rollen en rapportagerelaties.

Voordelen

• Stelt supervisors in staat om eenvoudig de juiste personen voor hun project te kiezen.

• Geeft een dynamischer beeld van de organisatie

• Moedigt medewerkers aan om hun vaardigheden behalve in hun oorspronkelijke rol ook op andere gebieden toe te passen.

Nadelen

• Kan tot een conflict tussen afdelingshoofden en projectmanagers leiden

• Kan vaker van samenstelling veranderen dan andere soorten organigrammen

6. Op teams gebaseerde organisatiestructuur

Het hoeft geen verrassing te zijn dat een op teams gebaseerde organisatiestructuur medewerkers groepeert op basis van (ja, wat anders?) teams––denk hierbij aan scrums of tijgerteams. De organisatiestructuur van een team is per definitie bedoeld om de traditionele hiërarchie te verstoren, en richt zich daarbij op het oplossen van problemen, een goede samenwerking en het geven van meer controle aan werknemers.

Voordelen

• Verhoogt de productiviteit, prestaties en transparantie door silo's af te breken
• Bevordert een groeimindset
• Verandert traditionele loopbaanmodellen door mensen ook zijwaarts te verplaatsen
• Waardeert ervaring in plaats van anciënniteit
• Er is weinig beheer voor nodig
• Past goed bij flexibele bedrijven die veel met scrums of tijgerteams werken

Nadelen

• Druist in tegen de natuurlijke neiging van veel bedrijven om een puur hiërarchische structuur na te streven
• Kan promotiekansen voor medewerkers minder duidelijk in kaart brengen

7. Netwerkorganisatiestructuur

Tegenwoordig hebben maar een paar bedrijven al hun diensten onder één dak. Maar het kan nogal verwarrend zijn om een bedrijf draaiende te houden met al deze verschillende leveranciers, onderaannemers, freelancers, externe locaties en satellietkantoren. Een netwerkorganisatiestructuur waarin al deze middelen in kaart worden gebracht, komt in dat geval goed van pas. Het kan ook gebruikt worden om een interne structuur te beschrijven die meer gericht is op open communicatie en interne verhoudingen dan op de hiërarchie binnen het bedrijf.

Voordelen

• Visualiseert het complexe netwerk van lokale en externe verhoudingen binnen een bedrijf
• Stelt bedrijven in staat om flexibeler en wendbaarder te zijn
• Geeft medewerkers meer mogelijkheden om samen te werken, initiatieven te nemen en beslissingen te maken.
• Geeft medewerkers en belanghebbenden een beter overzicht van workflows en bedrijfsprocessen

Nadelen

• Kan snel te ingewikkeld worden, vooral als er sprake is van veel externe processen
• Kan het medewerkers moeilijker maken om te zien wie de uiteindelijke beslissingsbevoegdheid heeft

Denk goed na over wat jouw organisatie nodig heeft, met inbegrip van de bedrijfscultuur die je wilt ontwikkelen, en kies vervolgens uit een van de verschillende soorten organisatiestructuren.